Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Krasnymstawie

Pracownia  Tomografii Komputerowej (TK)

Badania „cito” wykonywane są przez całą dobę. Wymogiem wykonania badania z użyciem promieniowania jonizującego jest posiadanie skierowania oraz  dowodu osobistego.

Posiadamy 16-rzędowy aparat Optima CT540 AW Volume Share firmy GE który pomaga w diagnozowaniu pacjentów od maja 2015 roku.

Tomograf wyposażony jest w:

• lekarską stację diagnostyczną
• automatyczny iniektor

INFORMACJA DLA PACJENTA

 W TK podobnie jak w klasycznej rentgenografii wykorzystuje się promieniowanie rentgenowskie przechodzące przez ciało człowieka  którego źródłem jest lampa rentgenowska.. Znajdująca się w obudowie skanera lampa, obraca się na wspólnej ramie wraz z układem detektorów wokół badanego obiektu. W czasie nieprzekraczającym 1 sekundy, uzyskuje się informacje z pojedynczej warstwy o grubości rzędu milimetrów, z kolei podczas całego badania układ ten w ciągu kilku do kilkunastu sekund umożliwia uzyskanie niezbędnych informacji z całego wybranego obszaru (np. tułów, brzuch, miednica). Efektem tego jest ogromna ilość danych dotyczących stopnia pochłaniania promieniowania X przez poszczególne tkanki ciała pacjenta. Są one rejestrowane przez detektory, po czym ulegają przetworzeniu do postaci sygnału elektrycznego. Te tzw. surowe dane są następnie wzmacniane, poddawane analizie oraz wysyłane na dysk komputera gdzie są zamieniane na obrazy w skali szarości poszczególnych partii ciała i prezentowane na ekranie monitora.

Charakterystyka badań metodą tomografii Komputerowej (TK)

Podobnie jak klasyczna rentgenodiagnostyka tak też i tomografia komputerowa wykorzystuje promieniowanie rentgenowskie do tworzenia obrazów wnętrza ciała ludzkiego. Tomografia pozwala  otrzymywać obrazy z przekrojów całych warstw gdzie oprócz samych kości można obrazować a nawet rozróżniać różne tkanki.
Do badania pacjent odsłania badaną okolicę. Pacjent na ruchomym stole aparatu wjeżdża do otworu w środku aparatu, po czym wykonuje zadane przez  personel polecenia dotyczące oddychania. Badanie może trwać od kilku do kilkunastu minut w zależności od tego czy jest ono wykonywane bez podania środka cieniującego, z podaniem środka cieniującego .

Badania TK z podaniem środka kontrastowego

Wzrasta  rola środków cieniujących/kontrastowych (tzw. kontrastów)  w zależności od rozpoznania podaje się je aby uwidocznić struktury oraz patologie które w badaniach bez podania kontrastu są albo niewidoczne albo uwidocznione w sposób niepozwalający na postawienie dokładnej diagnozy. Najczęściej środki kontrastowe  podaje się w sposób dożylny za pośrednictwem wkłucia/wenflonu zaopatrzonego przez pielęgniarkę przygotowującą pacjenta do badania. Są to środki oparte o pierwiastek jod więc badanie nie jest wskazane osobom o nadwrażliwości/alergii na ten pierwiastek. Ponadto iż są to środki wysoce bezpieczne zawsze istnieje możliwość reakcji niepożądanych od lekkich i szybko przemijających (nudności, wymioty, pokrzywka, świąd skóry, kaszel) aż po ciężkie wiążące się z narządowymi niewydolnościami (omdlenia, obrzęki, drgawki, zatrzymanie oddechu). Dlatego aby zmniejszyć prawdopodobieństwo wystąpienia efektów niepożądanych oraz nieuzasadnionego podania środka, pacjent przed przyjęciem na badanie wypełnia zakładową ankietę oraz przynosi wyniki badań laboratoryjnych. Dotyczą one głównie stanu pracy nerek, jako narządu który zajmuje się wydalaniem środka z organizmu i którego niewydolność może podanie kontrast najczęściej spowodować.

Do podstawowych elementów aparatu  należą:

• Stół
• Gantry
• Strzykawka automatyczna
• Konsola
• Zestaw podkładek i podpórek

Ochrona radiologiczna pacjenta w badaniach metodą TK

Podobnie jak w klasyczne rentgenodiagnostyce także i podczas badań metodą TK istotny jest aspekt ochrony radiologicznej.  Ze względu na konieczność uzyskiwania wyższych rozdzielczości niż w badaniach RTG, to dawki również są zdecydowanie wyższe. Oprócz powszechnie stosowanych w rentgenodiagnostyce fartuchów z gumy ołowiowej, dawki można zmniejszać modyfikując parametry badań co należy stosować rozważnie gdyż doprowadza to do zmniejszenia jakości i rozdzielczości badania.

JEŚLI JESTEŚ W CIĄŻY, POINFORMUJ PERSONEL O TYM FAKCIE PRZED WYKONANIEM BADANIA.

Przed badaniem istotne jest wykluczenie ciąży w przypadku pacjentek w wieku rozrodczym. Ciąża jest głównym przeciwwskazaniem do badania zarówno metodą RTG jak i TK. Odstępstwem od tej reguły są sytuacje gdy badanie nie może być odroczone do czasu po rozwiązania ciąży. Wówczas badanie jest wykonywane w sposób zapewniający maksymalną ochronę zarodka/płodu, poprzez wybór właściwej techniki badania oraz stosowanie wspomnianych wcześniej osłon.

JEŻELI PACJENTEM JEST OSOBA NIEPEŁNOLETNIA  (poniżej 18 lat) KONIECZNA JEST W TRAKCIE BADANIA OBECNOŚĆ PRZEDSTAWICELA USTAWOWEGO ORAZ   JEGO WSZEŚNIEJSZA ZGODA NA BADANIA.
(Powyżej 15 roku życia zgodę podpisują zarówno nieletni pacjent jak i jego przedstawiciel ustawowy)

U dzieci również wymaga się stosowania protokołów dedykowanych specjalnie dla tych pacjentów. Uwzględniają one mniejsze wymiary pacjenta oraz większą promieniowrażliwość  nieletnich. Obowiązkowym jest ewidencja dawek pacjentów, celem odtworzenia dla potrzeb statystycznych warunków badania.

Narażenie na promieniowanie w pracowni  CT  jest monitorowane przez wprowadzony System Kontroli  Jakości.

Pacjent w TK

Badania metodą tomografii komputerowej wykonywane są w pozycji leżącej, przy czym orientacja pacjenta w stosunku do aparatu zależy od badanej okolicy. Przyjmuje się że z drobnymi wyjątkami do badań okolic głowy, szyi oraz kończyn górnych, pacjent leży skierowany głową do aparatu. Badania poniżej szyi tj. klatka piersiowa, brzuch, miednica oraz kończyny dolne, wykonywane są z pacjentem skierowanym nogami ku skanerowi do badań. Dodatkowo należy odsunąć ręce poza obrazowany obszar, poprzez ułożenie rąk za głową. Niezależnie jednak do położenia pacjenta konieczne jest aby podczas badania nie wykonywał żadnych ruchów. Przyczynia się do powstania rozmyć i nieostrości obrazu które mogą uniemożliwiać postawienia właściwej diagnozy. Dodatkowo przy badaniach kontrastowych pacjent powinien pamiętać o właściwym nawodnieniu oraz przestrzegać ograniczeń w spożywaniu pokarmów. Gdy celem badania jest jama brzuszna, wówczas pacjent dostaje do wypicia specjalny roztwór środka kontrastowego, celem właściwego uwidocznienia zmian w śluzówce tego narządu. Przed samym badaniem pacjent ma zakładane wkłucie celem podania kontrastu dożylnie, które jest następnie usuwane po upływie 30 min  od zakończenia badania. Po zakończeniu badania z podaniem kontrastu w celu łatwiejszego wydalenia środka kontrastowego z organizmu zalecane jest spożycie około 2 l wody niegazowanej lub napojów niesłodzonych w ciągu następnych 24 godzin.

Badania wykonywane w Pracowni Tomografii Komputerowej (TK):

• TK GŁOWY:
• TK GŁOWY – urazowa,
• TK GŁOWY – z kontrastem lub bez kontrastu - zależnie od potrzeb,
• TK GŁOWY – angio, 
• TK GŁOWY – głowa sekwencyjna,
• TK GŁOWY – uszy,
• TK GŁOWY – zatoki,
• TK GŁOWY – oczodoły,
• TK KRĘGOSŁUPA:
• TK KRĘGOSŁUPA SZYJNEGO
• TK KRĘGOSŁUPA PIERSIOWEGO
• TK KRĘGOSŁUPA LĘDŹWIOWEG
• TK KLATKI PIERSIOWEJ:
• TK KLP – z kontrastem lub bez kontrastu
• TK KLP – zatorowość płucna.
• TK JAMY BRZUSZNEJ:
• TK JAMY BRZUSZNEJ – z kontrastem lub bez kontrastu
• TK MIEDNICY:
• TK MIEDNICY - biodra.
• TK KOŚCI DŁUGICH KOŃCZYN I STAWÓW.
  

Odbiór wyników:

Wynik (opis) badania jest do odebrania w Rejestracji w umówionym terminie.
Wynik można odebrać osobiście lub przez upoważnioną przez siebie osobę. W tym celu należy wypełnić kwestionariusz upoważnienia do odbioru badania - druk znajduje się w Rejestracji. Przed wydaniem wyniku pacjent, opiekun prawny lub osoba upoważniona zobowiązana jest do złożenia swojego podpisu na  druku  odbioru wyników badań.

Wraz z opisem badania pacjent otrzymuje:

• badanie TK zarejestrowane na płycie CD,
• wyniki badań dodatkowych (jeżeli pacjent je dostarczył).